Η καλλονή Σουλιώτισσα κόρη του Μάρκου Μπότσαρη, το μουσείο του Μονάχου και το παλάτι του Όθωνα

Απο την αιχμαλωσία από τους Τούρκους, μέχρι την "Κυρία επί των Τιμών" της Αμαλίας

Η προσωπογραφία μιας Σουλιώτισσας, με ελληνική στολή της εποχής της, της κόρης του Μάρκου Μπότσαρη και σύζυγο του στρατηγού Γεώργιου Καρατζά, της Αικατερίνης (1818 – 1875), υπάρχει στο μουσείο συλλογής καλλονών του Μονάχου!

Παρά την  ομορφιά της, στάθηκε βράχος ηθικής, τιμώντας την βαριά κληρονομιά που της άφησε η καταγωγή της και το όνομα του πατέρα της, του Μάρκου Μπότσαρη. Οι Τούρκοι αιχμαλώτισαν και απήγαγαν τα γυναικόπαιδα των Ιωαννίνων, μεταξύ αυτών και την Αικατερίνη, η οποία αποχωρίστηκε από τους άλλους και έζησε την αιχμάλωτη ζωή της από το ένα στο άλλο χαρέμι των σατράπηδων.

Απελευθερώθηκε κατόπιν ανταλλαγής ή εξαγοράς των ομήρων από την οικογένεια Μπότσαρη και ξαναβρήκε τους συγγενείς της. Μετά την επανάσταση ήρθε στην ελεύθερη Ελλάδα και διετέλεσε κυρία επί των Τιμών δίπλα στους πρώτους βασιλείς της Ελλάδας.

Η ίδια η Αμαλία, την προσκάλεσε στο παλάτι και τής έδωσε τον επίζηλο τίτλο. Ως Κυρία επί των Τιμών συνόδευε πάντοτε την βασίλισσα Αμαλία στα ταξίδια της σε όλες τις ξένες αυλές.

Σε ένα από αυτά τα ταξίδια η Αμαλία, την πήρε μαζί της για να την γνωρίσει στην βασίλισσα Θηρεσία, την μητέρα του Όθωνα. Μόλις η Θηρεσία είδε την ωραία Σιουλιοτοπούλα, τόση εντύπωση της έκανε η ομορφιά της, που αμέσως κάλεσε στην αυλή της τον ζωγράφο Γιόζεφ Στίλερ το 1841, για να απαθανατίσει την υπέροχη κόρη του Μάρκου Μπότσαρη.

Τιμήθηκε από τον βασιλιά της Βαβαρίας Λουδοβίκο Α΄ με τον χρυσό σταυρό του λαιμού. Το πιο εκπληκτικό απ’ όλα είναι ότι το 1856, καλλιεργήθηκε μια ποικιλία τριαντάφυλλου το οποίο πήρε το όνομα Ρόζα Μπότσαρη προς τιμήν τής πανέμορφης αυτής γυναίκας. Ποτέ άλλοτε δεν είχε συμβεί κάτι παρόμοιο!

Ήταν τόσο όμορφη που το πραγματικό της όνομα ξεχάστηκε, αφού η αριστοκρατία στο παλάτι του Όθωνα την ονόμασε Ρόζα, δηλαδή τριαντάφυλλο. Ένα τέτοιο τριαντάφυλλο έκοψε μια μέρα ο βασιλιάς Όθωνας και σε ένα περίπατό του στον Βασιλικό Κήπο τής το πρόσφερε ως ένδειξη θαυμασμού και αβρότητας. Ήταν η μοιραία κίνηση! Τη σκηνή την είδε η βασίλισσα Αμαλία και από ζήλια, έδιωξε την πεντάμορφη ελληνοπούλα από το παλάτι…

Στα πόδια της έπεσαν πρίγκιπες και ευγενείς, την λάτρεψαν βασιλείς και αξιωματούχοι. Οι εστεμμένοι της Ευρώπης κατέθεταν χρυσάφι και κοσμήματα για ένα της βλέμμα. Ήταν τόσο όμορφη ώστε την ονόμασαν Ρόζα, από το λευκορόδινο τριαντάφυλλο του οποίου -η υπέροχη επιδερμίδα και τα χείλη της-, είχαν το χρώμα. Ως Κυρία επί των Τιμών της βασίλισσας Αμαλίας, επισκέφτηκε τα λαμπρότερα παλάτια της Ευρώπης και έγινε το ίνδαλμα της εποχής της

Μετά από άτυχο γάμο με τον στρατηγό Γεώργιο Καρατζά, πέθανε πρόωρα στην Αθήνα

Σύμβολο της εποχής της, η κόρη του Μάρκου Μπότσαρη, η πρώτη Ελληνίδα Κυρία των Τιμών της βασίλισσας Αμαλίας, με το ελληνικό της προφίλ και το μελαγχολικό βλέμμα, αυτή που γοήτευσε όλη την Ευρώπη, ακολουθώντας στα ταξίδια της την Αμαλία, και που ένας στρατιωτικός, ο Καρλ Σμιτ, έχει μετατρέψει το σπίτι του στο σημερινό Μόναχο σε «Rosa’s Haus» έγινε βιβλίο από την εκλεκτή λαογράφο και φίλη δημοσιογράφο κ. Κατερίνα Αγραφιώτη.

Είναι η συγγραφέας δύο ακόμη βιβλίων που μιλούν για πρόσωπα μεταξύ ιστορίας και θρύλου: το «Δώρα Στράτου «Ολα για τον χορό»» (1994) και «Ηρώδης Αττικός» (2002).

«Τι με τράβηξε και έγραψα αυτό το βιβλίο», αναρωτιέται και η ίδια στο «Αντί Προλόγου» του βιβλίου της, από τις Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ. «Τι με έσπρωξε να ασχοληθώ με τη ζωή μιας γυναίκας, η οποία δεν δημιούργησε κάτι ξεχωριστό ή η όποια προσφορά της δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική. Και απαντά η ίδια: αυτό που με γοήτευσε σε αυτήν, με την τόση ομορφιά και με ένα τέτοιο όνομα, είναι η άγνωστη, σε εισαγωγικά, ζωή της, αυτό που προκαλεί το ενδιαφέρον του βιογράφου. Θέλησα μέσα από τη σκόνη της ιστορίας να ζωντανέψω ένα πρόσωπο, και τι πρόσωπο! Και μαζεύοντας πληροφορίες μέσα από ένα κατακερματισμένο μωσαϊκό, να αναπλάσω τη ζωή της ώσπου να μπορέσω να ταυτιστώ μαζί της…».

Η Αικατερίνη – Ρόζα Μπότσαρη (1818-1875) έζησε, όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου «στη σκιά του ονόματος» του πατέρα της, του ηρωικού αγωνιστή της Ελληνικής Επανάστασης Μάρκου Μπότσαρη.

Η Κατερίνα Αγραφιώτη, σε προσωπικό τόνο, γράφει μια συγκινητική μυθιστορηματική βιογραφία, όπου καθρεφτίζεται η εποχή των μετεπαναστατικών χρόνων της προσαρμογής για την ελεύθερη Ελλάδα.

Στην ακολουθία της Αμαλίας επισκέφθηκε τα λαμπρότερα παλάτια της Ευρώπης, έγινε το ίνδαλμα της εποχής, στο πρόσωπό της έβλεπαν όλοι τη συνέχεια της αρχαίας Ελλάδας, το ζωντάνεμα των αγαλμάτων. Ενας αταίριαστος γάμος, τέσσερα παιδιά, η απώλεια δύο, ράγισαν την καρδιά της και την οδήγησαν σε πρόωρο θάνατο, στα 57 της χρόνια, έναν χρόνο μετά που πέθανε η κόρη της η Φρόσω.

Τριακόσιες σαράντα εννέα σελίδες που μας μεταφέρουν στην Ελλάδα εκείνων των χρόνων, γλωσσάρι, πρόσωπα της Ιστορίας, που όλοι συναντήσαμε στα βιβλία της Ιστορίας μας, όλα αυτά συνθέτουν μία υπεύθυνη όσο και γοητευτική αναδρομή σ’ ένα παρελθόν που μιλά στον κάθε ένα, όπως και η μορφή της. Η συνεργάτις μας Ελλη Σολομωνίδη – Μπαλάνου ήταν στην παρουσίαση του βιβλίου στο κατάμεστο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, της Πειραιώς και μας παρουσιάζει τη συγγραφέα Κατερίνα Αγραφιώτη: «Φορούσε κυπαρισσί νταντελένιο φόρεμα με βαρύτιμα κοσμήματα, τιμούσε την ηρωίδα του βιβλίου της, και την εποχή της.

Το βιβλίο της παρουσίασε μία ακόμη Κατερίνα, τρεις με την Αικατερίνη – Ρόζα, η καθηγήτρια Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κατερίνα Κορρέ, ο πρόεδρος των Γενικών Αρχείων του Κράτους κ. Νίκος Βασιλάτος και ένας απόγονος της οικογενείας Μπότσαρη».

Άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, ιστορικοί, πανεπιστημιακοί και επώνυμοι Αθηναίοι και Αθηναίες απετέλεσαν ένα ακροατήριο προσεκτικό και μορφωμένο, σαφώς γοητευμένο από την ηρωίδα του βιβλίου που κοίταζε μέσα από το πορτρέτο της, χωρίς τη σκόνη της Ιστορίας…

In this article

Join the Conversation