Παναγιώτης Πάσχος: Κομμάτια ζωής και ψυχής

Φίλες και φίλοι,

Η ζωή κάθε ανθρώπου είναι ένα σύνολο από βιωμένες εμπειρίες και μια συνεχής αλληλεπίδραση με τους άλλους και με το περιβάλλον στο οποίο ζει.

Μέσα στον κύκλο στης ζωής, που κάνει ο άνθρωπος, πάνω σε τούτη εδώ τη γή, αντιμετωπίζει συχνά καταστάσεις και γεγονότα, που έχουν μεγάλη σημασία, για τον καθένα χωριστά, «του σημαδεύουν τη ζωή».

Αργότερα, σε ώριμη πια ηλικία, τα γεγονότα αυτά του έρχονται αυθόρμητα και πολύ συχνά στο νου, σαν χλωμά φαντάσματα. Αυτά τα βιώματα τα εξωτερικεύουμε όλοι μας, είτε προφορικά στους συνομιλητές μας, είτε γραπτά, ώστε να μπορούν να τα ακούν ή και να τα διαβάζουν και άλλοι, κυρίως συγγενείς και φίλοι, που έχουν σχέση με τα γεγονότα αυτά ή όμοια βιώματα.

Η πανανθρώπινη ετούτη διαπίστωση, είναι νομίζω ο κανόνας για όλους μας. Προσωπικά, δεν αποτελώ εξαίρεση. Η μόνη διαφορά που υπάρχει, αφορά τον τρόπο αφήγησης-περιγραφής των γεγονότων. Έχω επιλέξει, όπως θα διαπιστώσετε, ως τρόπο έκφρασης των σκέψεών μου, εκείνον, που ακούμε στα λιανοτράγουδα, όπως είναι τα Ηπειρώτικα δίστιχα και οι Κρητικές μαντινάδες, που μπορούν και να τραγουδιστούν σε διάφορους σκοπούς.

Την «ικανότητά μου» αυτή, να καταγράφω γεγονότα και να εκφράζω τα συναισθήματά μου, τους συλλογισμούς, τις συγκινήσεις, τις επιθυμίες, την έμπνευση, το άκουσμα της εσωτερικής μου φωνής, τη δημιουργική σκέψη, μέσα από δικά μου δίστιχα, διαπίστωσα για πρώτη φορά, όταν βρισκόμουνα στην ιστορική Κάντανο Χανίων, Κρήτης, που είναι και ο τόπος καταγωγής της γυναίκας μου, Τριανταφυλλιάς Κουκουράκη.

Στην Κάντανο λοιπόν, τραγουδώντας και διασκεδάζοντας, ένοιωσα πως μπορούσα να εκφράσω τις γλυκές και πικρές αναμνήσεις της ζωής, μέσα από αυθόρμητα δικά μου δίστιχα (μαντινάδες). Για παράδειγμα:

«Η λεβεντιά στον άνθρωπο, έχει μεγάλη αξία,
τη βάζω πρώτη στη σειρά, μετά απ’ την υγεία».

Από τότε συνέχισα, έγραφα και τραγουδούσα, με τις όμορφες, αξέχαστες παρέες και δικά μου δίστιχα που δεν μπορεί να σβήσει η σκόνη του χρόνου . Κάποια μάλιστα από αυτά τα τραγούδησα αργότερα, σε Ηπειρώτικους σκοπούς, έχοντας δίπλα μου τους καταξιωμένου δεξιοτέχνες του κλαρίνου, (αλφαβητικά): Θωμά Λόλη, Δημήτρη Ρίζο (Λαλητάδες), Πέτρο-Λούκα Χαλκιά και Δόκιμο Χαραλάμπους.

Προσπάθησα λοιπόν, με τις περιορισμένες φωνητικές μου ικανότητες, να κάνω εκείνο που δεν πρόλαβε να κάνει, ο χαρισματικός τραγουδιστής, ο αδερφός μας ο Νίκος.

«(Ε)γώ τραγούδια θα σας πω, σ’ ηπειρώτικο σκοπό,
και μαζί σας θα γλεντήσω, όμορφες στιγμές θα ζήσω,
σαν τα χρόνια τα παλιά, στης Ηπείρου τα χωριά»…

«Στέλλα μωρ’ Στέλλα, γλυκιά κοπέλα, δεν το’ πραξες καλά,
άφησες το χωρίο σου, μωρ’ Στέλλα και ζεις στην ξενιτιά»…

«Στην Εγνατία σαν βρεθείς, σταμάτησε λιγάκι,
κι αγνάτεψε Παραμυθιά, μέχρι το Κανελάκι»…

Το θέμα μου έχει να κάνει με τον διακαή πόθο μου, «να γυρίσω στις ρίζες», δηλαδή στην Παραμυθιά-Ηπείρου, στον τόπο όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, μαζί με άλλα έξι (6) αδέρφια, τα οποία και περιγράφω εδώ συνοπτικά.

Κλείνοντας τις σκέψεις μου και πριν το οπτικοακουστικό υλικο που ακολουθεί από το (40ο) βιβλίο μου, “Κομμάτια ζωής και ψυχής”, θα ήθελα να ευχαριστησώ τον φίλο και συγχωριανό Χρήστο Γκορέζη, που η προθυμία, η ευγένεια και το επαγγελματικό του ταλέντο με φέρανε κοντά σας.

Αφιερώνω την προσπάθειά μου αυτή σ’ εσάς και σε όσους αγάπησαν τον τόπο μου την Παραμυθιά.