Συντάκτης: Γκορέζης Γεώργιος
Η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά σε τεράστιο κύμα μετακίνησης πληθυσμών λόγω πολέμων, δημογραφικών εκρήξεων, μισαλλοδοξίας, ρατσισμού, φονταμενταλισμού, πείνας, φτώχειας, εκμετάλλευσης, καταστροφής του περιβάλλοντος. Η μετανάστευση που δημιουργείται είναι φαινόμενο κοινωνικό και πολιτικό, και χρειάζεται πολιτικές αντιμετώπισης.
Η οικονομική κρίση διχάζει τη στάση της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Πολλοί βλέπουν τους μετανάστες ως αντιπάλους στην αγορά εργασίας, όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία. Αντιθέτως άλλοι, όπως οι Ιταλοί και οι Καναδοί θεωρούν ότι οι μετανάστες λειτουργούν συμπληρωματικά στην οικονομία και δεν αφαιρούν δουλειές από τους ντόπιους.
Σε κάθε περίπτωση η ανεξέλεγκτη και μαζική μετανάστευση έχει αρνητικά αποτελέσματα. Προκαλεί στο λαό φόβους, όπως : ότι θα αλλοιωθεί μια φυλετικά ομοιογενής κοινωνία ( οι Ευρωπαίοι δεν έχουν ενστερνιστεί την έννοια του melting pot, δηλαδή της σύντηξης εθνοτήτων ), ότι ξένοι άνθρωποι θα μοιραστούν τους οικονομικούς πόρους, το εκπαιδευτικό σύστημα, τα κοινωνικά προνόμια, κ.λ.π.
Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού. Υπάρχει σε ορισμένους κύκλους η αντίληψη ότι οι μετανάστες αποτελούν τη « πέμπτη φάλαγγα », και ότι « στον 21ο αιώνα το Ισλάμ θα βρεθεί προ των πυλών της Βιέννης ,ως μετανάστης ή τρομοκράτης. Μαζική μετανάστευση στη Γαλλία ίσως έχει ανατρέψει τη νίκη του Καρόλου Μαρτέλου το 732 μ.Χ. στη μάχη της Τουρ ».
Με περισσότερα από 70 εκατομμύρια μετανάστες στην Ευρώπη σήμερα, το όραμα ενός κλειστού χριστιανικού κλαμπ έχει αρχίσει να ξεθωριάζει. Αλλά και ούτε κατέστη δυνατό να διαμορφωθεί μια ενιαία μεταναστευτική πολιτική. Με τους πολίτες εχθρικούς απέναντι στους μετανάστες και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης να τρέφονται με αυτή την ανασφάλεια, τα κέντρο-δεξιά πολιτικά κόμματα χρησιμοποιούν την απειλή της μετανάστευσης στην πολιτική ατζέντα τους σε μια σταυροφορία εναντίον τους. Τα αριστερά κόμματα με τη σειρά τους χρησιμοποιούν στην ατζέντα τους την υπεράσπιση των μεταναστών.
Η Ευρώπη εξακολουθεί να έχει ανεπαρκή μεταναστευτική πολιτική σε τρεις τομείς: στην επανένωση των μελών της οικογένειας, στο άσυλο και στην εργασία των μεταναστών. Τελευταία δίνεται έμφαση στους τομείς της εργασίας των μεταναστών , για να πληρώνουν φόρους, και της οικογενειακής επανένωσης, για τη νομιμοποίηση τους.
Ένας τύπος ασύλου που δημιουργεί προβλήματα είναι αυτός των περιβαλλοντικών προσφύγων ( environmental refugees ). Η έννοια του πρόσφυγα κατοχυρώνεται στο νομοθετικό πλαίσιο της συνθήκης της Γενεύης του 1951. Για τους μετανάστες λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων ή των φυσικών καταστροφών ( περιβαλλοντικοί πρόσφυγες ), δεν συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις. Διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΙΟΜ ( International Organization of Migration ) και ο UNHCR ( UN High Commissioner for Refugees ) δεν τους κατοχυρώνουν.
Σήμερα, τα παραδοσιακά κριτήρια χορήγησης υπηκοότητας -το δίκαιο του αίματος (καταγωγή) και το δίκαιο του εδάφους (γέννηση και χρόνος παραμονής στη χώρα)- συμπληρώνονται με προϋποθέσεις, όπως η παρακολούθηση του σχολείου, η σταθερή εργασία και η καλή γνώση της γλώσσας. Γαλλία, Ολλανδία, Δανία συζητούν την θέσπιση αυστηρότερης μεταναστευτικής νομοθεσίας και όρων χορήγησης της υπηκοότητας. Αιτία η αποτυχία της πολιτικής αφομοίωσης στη Γαλλία, ή και η αποτυχία της πολιτικής διατήρησης της ταυτότητας της χώρας προέλευσης μεταναστών στην Ολλανδία. Αντίθετα οι πολιτικές διατήρησης των πολιτισμικών διαφορών είχαν επιτυχία στη Σουηδία. Σε κάθε περίπτωση, τα ευρωπαϊκά κράτη βρίσκονται «μπροστά» από την Ελλάδα, εάν ληφθεί υπόψη ότι ακόμη και στη «σκληρή» Γαλλία την υπηκοότητα τελικά λαμβάνει το 78% όσων υποβάλλουν αίτημα.
Στην Ελλάδα ο διχαστικός τρόπος της συζήτησης για το μεταναστευτικό αποδεικνύει το δραματικό έλλειμμα διαλόγου και εθνικής στρατηγικής, ενώ πλεονάζουν τα υποκατάστατα των ιδεολογισμών και λαϊκισμών. Διαμορφώθηκαν εστίες εκμετάλλευσης, διαφθοράς, ξενοφοβικών και ρατσιστικών εξάψεων. Όπως επίσης προκλήθηκαν πολιτικά μέτωπα με ψευδοδιλλήματα περί ομοιογενούς ή πολυπολιτισμικής κοινωνίας, και περί αλλοίωσης εθνικής ταυτότητας.
Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία, που ακολούθησε το νόμο του 2005 για τους μετανάστες και την παροχή ασύλου στην Ελλάδα ( Ν.3838/2010, Ν. 3907/2011 ) δημιουργεί νέο θεσμικό πλαίσιο, που προσπαθεί να δώσει απάντηση στα ξενοφοβικά σύνδρομα. Αποποιείται τη φιλοδοξία της ενσωμάτωσης και στοχεύει στην κοινωνική ένταξη. Δοκιμάζει πολιτικές δυναμικής ενίσχυσης της ένταξης πριν από την πολιτογράφηση.
Η ένταξη στην ελληνική κοινωνία δεν είναι εύκολη υπόθεση, γι’ αυτό και πρέπει να αρχίσει η διαδικασία για την υλοποίηση υποδομών υποδοχής , φιλοξενίας, πρόνοιας, εκπαίδευσης, απασχόλησης, αλλά και διαδικασιών , απασχόλησης, ασφάλισης, η πολιτογράφηση, και η ένταξη όσων έχουν νόμιμη και μακροχρόνια διαμονή, αυτών και των παιδιών τους που γεννήθηκαν εδώ. Αυτός που γεννήθηκε, μεγάλωσε, έμαθε γράμματα, κι αγωνίστηκε να ζήσει στην Ελλάδα με συμμετοχή στην οικονομική παραγωγική διαδικασία της χώρας, δεν μπορεί να θεωρείται αντικείμενο, ή εμπόρευμα.
Τον αριθμό-ρεκόρ συλλήψεων 146.337 παράνομων μεταναστών για το 2009 και πάνω από 250.000 για το 2010 κατέγραψαν οι αρχές ασφαλείας της χώρας μόνο στα Ελληνο-τουρκικά σύνορα. Στις διαστάσεις αυτής της μάχης έρχεται να προστεθεί και η συστηματική άρνηση της Τουρκίας να εκπληρώσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της. Μόλις πρόσφατα ο Τούρκος διαπραγματευτής στις Βρυξέλλες Εγκεμέν Μπαγκίς, ζήτησε συμφωνία «πακέτο», για την άρση της βίζας για τους τούρκους που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη σε αντάλλαγμα της επανεισδοχής μεταναστών που φθάνουν σε ευρωπαϊκό έδαφος .
Να προσθέσουμε ότι το εμπόριο ναρκωτικών στη Τουρκία είναι απόλυτα συνδεδεμένο με την παράνομη μετανάστευση. Το Αφγανιστάν και το Πακιστάν παράγουν το 90% του οπίου παγκοσμίως. Το όπιον διακινείται μέσω των παράνομων μεταναστών στο Ιράν και την Συρία, και απ’ εκεί προς την Νοτιοανατολική Τουρκία, όπου λειτουργούν «συνεργεία υποδοχής», για την εν συνεχεία κατανομή σε ευρωπαϊκούς προορισμούς. Άλλες «καραβιές» προσφύγων για την Ελλάδα ξεκινούν από τα τουρκικά παράλια. Όσοι θέλουν να φθάσουν σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης έχουν πλημμυρίσει την Πάτρα και την Ηγουμενίτσα, με σκοπό την λαθρεπιβίβαση στα καράβια. Είναι ανάγκη το συντομότερο δυνατό να εξασφαλιστούν οι πόροι και να αρχίσει η διαδικασία υλοποίησης των προβλεπομένων υποδομών υποδοχής κατά περιφέρεια ( Κέντρα Υποδοχής, Επιτροπές Ασύλου, Κοινωνικές Επιτροπές ). Όπως και παρεμβάσεις ώστε αφ’ ενός να τροποποιηθεί ο ευρωπαϊκός κανονισμός «Δουβλίνο ΙΙ», που μετατρέπει την χώρα μας σε λιμνάζουσα χοάνη υποδοχής μεταναστών, αφ’ετέρου να καταστεί ευρωτουρκικό το πρωτόκολλο επανεισδοχής των μεταναστών στην Τουρκία.
Η χώρα μας ακολουθεί και στο μεταναστευτικό τους σχεδιασμούς της Ευρώπης. Όμως, θα μπορέσει τελικά η Ευρώπη, με τον γερασμένο πληθυσμό και την καλπάζουσα κόπωση της, να ξεπεράσει τη βαθιά προκατάληψη και τους φόβους της για ένα αβέβαιο μέλλον; Θα μπορέσει να καταρτίσει και τηρήσει ενιαία μεταναστευτική πολιτική; Προς το παρόν, η πληθυσμιακή βόμβα των χωρών της Μέσης Ανατολής έχει ήδη εκραγεί, και η Ευρώπη ακόμη αναρωτιέται αν οι μουσουλμάνοι έχουν θέση πόδι στο ευρωπαϊκό κλαμπ. Αυτό που δεν κατάλαβαν ακόμη είναι ότι βρίσκονται εντός των τειχών.
Παλαιότερα άρθρα του Γιώργου Γκορέζη για τη Μετανάστευση
-Η Μετανάστευση και η Έλλειψη Μεταναστευτικής Πολιτικής( 15-5-09 ).
-Η Τουρκική Βιομηχανία Λαθρομετανάστευσης κα Ναρκωτικών ( 18-9-09 ).
-Περιβαλλοντικοί Πρόσφυγες και οι Διεθνείς Συμφωνίες ( 22-9-09 ).
Join the Conversation