Αγγελική Πάλλη | Η διάσημη Παραμυθιώτισσα λογοτέχνιδα του 18ου αιώνα

Γράφει ο Γεώργιος Λώλος

Η Αγγελική Πάλλη (Angelica Palli), ήταν επιφανής ποιήτρια και συγγραφέας. Γεννήθηκε στο Λιβόρνο της Ιταλίας στις 22 Νοεμβρίου 1798.  Ήταν θυγατέρα του Παναγιώτη Πάλλη που κατάγονταν από το χωριό Ελινοί (Βέλλιανη) τη σημερινή Χρυσαυγή Παραμυθιάς.

Η ίδια γεννήθηκε στο Λιβόρνο όπου ζούσε η οικογένειά της. Ο πατέρας της διατέλεσε γενικός πρόξενος της Ελλάδας εκεί από το 1836. Η ίδια ήταν εξαιρετικά ευφυής, πολυμαθής και γνώριζε την ελληνική, ιταλική, γαλλική και αγγλική γλώσσα.

Από τα παιδικά της χρόνια έδειξε έκτακτη ποιητική ιδιοφυία και είχε το χάρισμα να αυτοσχεδιάζει ποιήματα εκ του προχείρου όταν συναναστρέφονταν με παρέες και το θέμα δίνονταν απ’ αυτές (τις παρέες). Έτσι π.χ. έγραφε στίχους σε ποίημα ια τις θλίψεις της Σαπφούς. Για τα εξαιρετικά χαρίσματα της επιζητούσαν την παρέα της ο Λαμαρτίνος και ο Ματζίνι.

Η Αγγελική Πάλλη φημίστηκε ως συγγραφέας όχι μόνον ποιητικών και δραματικών έργων, αλλά και διηγημάτων και άλλων πεζών λογοτεχνημάτων. Συνήθως έγραφε στην ιταλική γλώσσα, αλλά και στα γαλλικά και υπερασπίστηκε τα δίκαια των αγώνων της Κρήτης. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης αναζωπυρώθηκε ο ενθουσιασμός της υπέρ της μητέρας Ελλάδας και έγγραψε στα ελληνικά «Ύμνον προς τον Βύρωνα» και «Θρήνον για την καταστροφή των Ψαρών».Τόσο τα ποιητικά όσο και τα πεζά της έργα διακρίνονται για την έμπνευση και τη μεγάλη μόρφωσή της. Τα έργα της είχαν κυρίως υπόθεση πατριωτική και διαδηλούσε την προς την Ελλάδα και Ιταλία θερμή της αγάπη.

Στα έργα της εξιστορούνται και εκθειάζονται τα κατορθώματα της ελληνικής επανάστασης του 1821, της επανάστασης της Ηπείρου και Θεσσαλίας του 1854, των Σουλιωτών, των Κρητών και των Λομβαρδών κατά των Ιταλών.

Από τα δραματικά της έργα δημοσίευσε στο Λιβόρνο την έμμετρη τραγωδία «ΘΥΕΣΤΗΣ» 1820, το λυρικό δράμα «ΣΑΠΦΩ» 1824, την τραγωδία «ΡΟΥΓΙΕΡΗΣ» 1853. Άφησε δε πολλά δράματα, ανέκδοτα. Το 1851 δημοσίευσε στο Τορίνο το «Discorso di una donna alle giorici Maritate del suo paese». Από τα διηγήματα με ελληνικές υποθέσεις είναι «Ο Αλέξιος ή αι τελευταίαι ημέραι των Ψαρών», «Το πυρποληθέν χωρίον», «Αναμνήσεις του Λάμπρου», «Επεισόδια της ελληνικής επαναστάσεως του 1854», «Η Καλιρρόη». «Η ΦΛΩΡΕΝΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ» δημοσίευσε εκτενή βιβλιοκρισία και ανάλυση του έργου «Αλέξιος» το οποίο κρίθηκε από τους κριτικούς της εποχής εξαιρετικά ευνοϊκά. Στα έργα της συνηγορούσε με ζήλο για την ελευθερία των Ελλήνων. Άλλα έργα της Πάλλη είναι: η «Ιουλιέττα», η «Ελεονόρα», «Αι αναμνήσεις των Φρειδερίκων».

Πολλά ξένα έργα μετέφρασε στα Ιταλικά όπως π.χ. το ποίημα για τον θάνατο του Βύρωνα, το ποίημα του Βαλαωρίτη στον ανδριάντα του Πατριάρχη Γρηγορίου και μερικά από τα αγγλικά όπως τραγωδίες «ΜΑΚΒΕΘ» και το «ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΗΣ ΝΥΚΤΟΣ». Πολλοί επιφανείς άνδρες της Ιταλίας εξύμνησαν το έργο της Πάλλη. Μεταξύ άλλων ο Cuerotti της αφιέρωσε το μυθιστόρημα του «Battaglia di Bevevento» στο προοίμιο του οποίου σχολιάζει με θερμά λόγια το έργο της. Το τελευταίο προ του θανάτου της άσμα ήταν ελεγείο για την Ήπειρο και Θεσσαλία.

Η Αγγελική Πάλλη είχε παντρευτεί τον Ιταλό ευπατρίδη Ιωάννη Παύλο Βαρθολομαίο ο οποίος ήταν από τους πρωταγωνιστές της Ιταλικής ανεξαρτησίας. Πέθανε στις 6 Μαρτίου 1875 στο Λιβόρνο. Η πόλη την τίμησε με εκδηλώσεις γενικού πένθους. Στην κηδεία της εκφωνήθηκαν επικήδειοι λόγοι, διατάχτηκε πένθος επίσημο σε όλη την πόλη, το δε Δημοτικό Συμβούλιο εξέδωσε ψήφισμα όπου απεύθυνε έκκληση προς το λαό του Λιβόρνου να τιμά «την πλέον ένδοξο γυναίκα που είχε το Λιβόρνο που θαυμάστηκε από τους εξοχότερους άνδρες, Ιταλούς και ξένους, να τιμήσει τις αρετές της, τη μεγαλοφυΐα της και την ευγενική της ψυχή».

Το δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε την ίδρυση προτομής της στη βιβλιοθήκη, η δε επιτροπή με έκκληση της από 30 Μαρτίου 1875 αποφάσισε να πραγματοποιήσει έρανο και δια τούτου διαγωνισμό από το γυναικείο ινστιτούτο με σκοπό να βραβευτεί φιλολογικό έργο σε ανάμνησή της και τοποθέτησε αναμνηστική πλάκα στο σπίτι που γεννήθηκε.



In this article

Join the Conversation