Μετά την απελευθέρωση 1913 και για 15 χρόνια η καλλιεργήσιμη γη της λίμνης γινόταν με τη φροντίδα των τοπικών αρχών που τη μοίραζε στις αντίστοιχες οικογένειες του χωριού. Στα ριζά του βουνού (Λυκοβούνι) υπήρχαν τρείς χωνεύτρες(καταβόθρες) τις οποίες φρόντιζαν από πριν να καθαρίζουν οι ιδιοκτήτες για την πιο γρήγορη υποχώρηση των υδάτων.
Το 1928 έγινε ο πρώτος αναδασμός και η τελική διανομή στους σημερινούς καλλιεργητές (κυρίως με καλαμπόκι και τα συναφή κηπευτικά). Μέχρι και το ήμισυ της δεκαετίας του 1960 οι ιδιοκτήτες της (κάτοικοι Γκρίκας το 95%) συνέχιζαν να καλλιεργούν τα χωράφια τους και να πλημυρίζουν την αγορά της Παραμυθιάς με πολλά αγροτικά προϊόντα.
Το μεταναστευτικό κύμα των δεκαετιών 1960 και 1970 που ακολούθησε, σε συνδυασμό με τις απάνθρωπες συνθήκες ζωής της εποχής εκείνης οδήγησε σιγά-σιγά στην εγκατάλειψη κάθε είδους δραστηριότητας, τη στέρηση και ερήμωση της υπαίθρου, με τους νέους να εγκαταλείπουν κατά ομάδες τη χώρα για μια καλύτερη τύχη.
Από τη δεκαετία του 1980 έως το 2022 οι ιδιοκτήτες γης αποφάσισαν να κάνουν χρήση της γης τους υπενοικιάζοντάς την σε καλλιεργητή.(καλλιέργεια αραβόσιτου αρχικά και τα τελευταία χρόνια με καλλιέργεια ρυζιού).
Αρχές δεκαετίας του 1993Αμε πρωτοβουλία τοπικών παραγόντων και της τότε Νομαρχίας ξεκίνησαν οι διαδικασίες μελέτης για βελτίωση του αρδευτικού έργου της λίμνης με την ενσωμάτωση ακόμη περισσοτέρων στρεμμάτων στο δίκτυο υδροπότισης.
683/10/05/93 απόφαση έγκρισης των συμβατικών τευχών όπου καθορίζεται ο τρόπος ανάθεσης της συγκεκριμένης Μελέτης.
19/07/1993 Σύσταση επιτροπής αξιολόγησης στοιχείων αιτήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εκπόνηση Μελέτης αξιοποίησης περιοχής Χότκοβας. Η Μελετητική εταιρία ΟΤΜΕ που ανέλαβε την εκπόνηση και σε συνεργασία με την επιτροπή παρακολούθησης και αξιολόγησης από Μάιο του 94 παρέδιδε τμηματικά τα τεύχη μελέτης όπως, Μελέτη αξιοποίησης της περιοχής, περιβαλλοντολογική, Γεωτεχνική, Υδραυλικές κ.λ.π).
Η μελέτη που παραδόθηκε τελικά από την ανάδοχο μελετητική εταιρία προέβλεπε μια μεγάλη τάφρο περιμετρικά για τη συλλογή των βρόχινων νερών (το πότισμα τους καλοκαιρινούς μήνες), τη βέλτιστη επέμβαση στις χωνεύτρες για εκμετάλλευση των νερών. Ήταν μία μελέτη χωρίς παρεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και εναρμονισμένη με την βιοποικιλότητα που φιλοξενούσε μέχρι την εποχή εκείνη η λίμνη. Το γεγονός χαροποίησε τους κατοίκους και ανέμεναν με την ελπίδα να ξεκινήσει η δημοπράτηση του έργου. Η όλη διαδικασία με διάφορες διακυμάνσεις απέφερε και κάποια χρονική καθυστέρηση.
Όμως μάταια γιατί στη τότε νομαρχία άλλα σχέδια επεξεργάζονταν. Κάποιοι κάτι άκουσαν για το πρόγραμμα Νατούρα-2000 ή και τη σύμβαση RAMSAR και με την προχειρότητα που διακρίνει τις υπηρεσίες ξεκίνησαν το αποτρόπαιο έγκλημα.
Η κατασκευή του αρδευτικού της λίμνης παίρνει άλλη τροπή. Για να εντάξουν τα έργα της λίμνης στο πρόγραμμα χρηματοδότησης (Νατούρα-2000), και εν αγνοία των ιδιοκτητών γης, περίπου 300 στέμματα τα εντάσσουν στον υποτιθέμενο υδροβιότοπο ‒απαραίτητη προϋπόθεση ένταξης τα 800 στρέμματα‒, (τα 500 ήταν από παλαιοτάτων χρόνων υδροβιότοπος ως κοινοτική έκταση της Κρυσταλλοπηγής). Έτσι η προηγούμενη μελέτη χάνεται στα συρτάρια της γραφειοκρατίας. Νέα τώρα μελέτη και δημοπράτηση του έργου. Η νέα τώρα μελέτη, (Φεβρ. 2013) αν και προέβλεπε την κατασκευή του ταμιευτήρα στο χαμηλότερο σημείο της περιοχής, (όπου υπήρχε και η συγκεκριμένη υγρολιβαδική έκταση 500 στρμ.) για ανεξήγητους λόγους έγινε σε διαφορετικό σημείο της περιοχής, δεσμεύοντας έτσι ιδιωτικές καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Ξεκινούν τα έργα (νέο γεφύρι της Άρτας), με τη διαφορά εδώ το ολημερίς αντικαθίσταται με το κάθε καλοκαίρι, γιατί με τις πρώτες βροχές του χειμώνα τα γεφύρια που στήνονταν έγερναν ή βυθίζονταν στη λάσπη, για να ξανάρθει το καλοκαίρι και πάλι απ’ την αρχή. Επιπλέον οι εργασίες κατασκευής του αρδευτικού έργου σύμφωνα με καταγγελίες της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, δεν έγιναν όπως προβλέπει η μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και στερούν χιλιάδες ζώα και πουλιά από το καταφύγιό τους. (εδώ εύρισκε κανείς ως και αυτό το χνουδωτό και αξιαγάπητο υδρόβιο θηλαστικό με τα γλυκούτσικα ματάκια τη Βίδρα). Ειδικότερα, στο κέντρο του υγροτόπου κατασκευάστηκε ταμιευτήρας βάθους αρκετών μέτρων, ο οποίος δεν αποτελεί πλέον κατάλληλο ενδιαίτημα για τα περισσότερα προστατευόμενα είδη υδρόβιων πουλιών κοινοτικού ενδιαφέροντος, που χρειάζονται απαραίτητα ρηχές εκτάσεις για να τραφούν. Παρά τις διαμαρτυρίες και τις καταγγελίες που έγιναν ακόμα και στην Ευρωβουλή με επερώτηση του τότε Ευρωβουλευτή κ. Τρεμόπουλου, δεν έχει ληφθεί καμία μέριμνα για την αποκατάσταση των ζημιών ώστε να σώσουμε ότι μπορούμε.
Επίσης με τη κατασκευή δρόμου κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της λίμνης στα ριζά του βουνού, όπου λίμνη και βουνό σμίγανε, απομονώθηκε η υγροτοπική εκείνη πλευρά, όπου πουλιά και ζώα εύρισκαν καταφύγιο για την αναπαραγωγή τους. Αποτέλεσμα των επιχωματώσεων και οι δύο από τις τρείς χωνεύτρες που υπήρχαν στα ριζά του βουνού, με την αδέξια λογική των εργολάβων που ανέλαβαν την υλοποίηση των έργων, έχουν κλείσει.
Ένα δεύτερο αποτρεπτικό στοιχείο είναι η κατασκευή του αντλιοστασίου εντός του υποτιθέμενου υγροτόπου και δίπλα στον ταμιευτήρα (θόρυβος, προβολείς) στοιχεία αποτρεπτικά για πουλιά και ζώα, απομονώνοντας και καταστρέφοντας ό,τι απέμενε από τον υγρότοπο.
Κατά καιρούς οι όποιες παραστάσεις εκπροσώπων των ιδιοκτητών γης στους εκάστοτε νομάρχες και μετέπειτα αντιπεριφερειάρχες που έγιναν για αποζημιώσεις, υπήρχε μια παραπληροφόρηση που σκοπό είχε να αποκοιμίσει τους ιδιοκτήτες .
‒μη φέρετε αντιρρήσεις, όλα θα γίνουν νόμιμα και όσων τα κτήματα συμπεριληφθούν στον υδροβιότοπο, με τον αναδασμό που θα ακολουθήσει, θα πάρουν τη νόμιμη έκταση, άλλοτε πάλι πως θα αποζημιωθούν‒.
Το Καλοκαίρι του 2016 προσπάθησαν να παραπλανήσουν τους ιδιοκτήτες και να τους διχάσουν. Μυστικά και χωρίς την παρουσία εκπροσώπου της αρμόδιας υπηρεσίας, μέσω του ιδιοκτήτη του καφενείου (Δ. Γκοτζαμάνη) κυκλοφόρησαν αίτηση με υπεύθυνη δήλωση ώστε να υπογράψουν ότι δέχονται την αποζημίωση χωρίς όμως να υπάρχει το ποσόν αποζημίωσης, τούτο θα συμπλήρωναν οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες χωρίς τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών. (δηλ. υποκλοπή υπογραφής, αφού υπήρχε σημείωση ό,τι, ο αιτών δεν θα έχει καμία επιπλέον απαίτηση. (η όλη διαδικασία χρήζει εισαγγελικής έρευνας).
Το τελευταίο δεκαήμερο του Αυγούστου του 2019, σε Γενική Συνέλευση που έγινε στο χωριό αποκαλύφθηκε το πραγματικό πρόσωπο των τοπικών εκπροσώπων της πολιτείας. Ο αντιπεριφερειάρχης Θεσπρωτίας Κος Πιτούλης ήρθε όχι να ακούσει και να δώσει λύση στο πρόβλημα, αλλά να επιβάλει το δικό του εγώ. Πάλι τα ίδια και τα ίδια. Όμως στην έντονη τώρα αντίδραση των κατοίκων αναγκάστηκε ή μάλλον από τον εκνευρισμό να αποκαλυφτεί.
‒Αφού δεν κινηθήκατε εγκαίρως έχετε χάσει το δικαίωμα αυτό. Δεν υπάρχει περίπτωση να δικαιωθείτε. Άλλωστε δεν υπάρχουν χρήματα για τέτοιες περιπτώσεις‒. (σημ. το έργο δεν είχε παραλειφθεί από την κατασκευάστρια εταιρεία, ήταν ακόμη ημιτελές.
Αύγουστος του 2020, αντιπροσωπεία των ιδιοκτητών μεταβαίνει στην Περιφέρεια για ενημέρωση από τον Περιφερειάρχη κ. Καχριμάνη. Στη συνάντηση παρευρίσκονται η Πρόεδρος του Περιφερικού Συμβουλίου Κα Στ. Μπραΐμη-Μπότση και η Προϊσταμένη των Τεχνικών Υπηρεσιών Περιφέρειας Ηπείρου Κα Σιαμπίρη.
Δύο ήταν τα αιτήματα των εκπροσώπων:
1.Αποζημίωση των συγκεκριμένων στρεμμάτων (53 στρ.) που δέσμευσαν ‒εν αγνεία των ιδιοκτητών‒ για την κατασκευή του ταμιευτήρα.
2.Να δοθεί λύση για τα κτήματα που πρόκειται να συμπεριληφθούν ως υδροβιότοπος με μία από τις προτάσεις, α) να συμπεριληφθεί η συγκεκριμένη έκταση στον προβλεπόμενο αναδασμό, ή β) Τα συγκεκριμένα στρέματα να έχουν τη δυνατότητα υδροδότησης κατά τη διάρκεια της καλιέγειας από τον συγκεκριμένο ταμιευτήρα, ή γ) να αποζημιωθούν.
Μετά από συζήτηση η Περιφέρεια ανεγνώρισε το δίκαιο αίτημα των ιδιοκτητών, και μάλιστα ο Περιφερειάρχης κος Αλ. Καχριμάνης μας προέτρεψε σε περίπτωση άρνησης ως έσχατο μέσο την δικαστική οδό κατά του δημοσίου.
Νέα σύσκεψη στην Ηγουμενίτσα με την παρουσία της εκπροσώπου από την Περιφέρεια Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών Ηπείρου Προϊσταμένης Κας Σιαμπίρη. Στη συνάντηση και εκπρόσωπος του μελετητικού γραφείου που είχε αναλάβει την αποτύπωση του προβλεπόμενου αναδασμού. Στην ερώτησή μας αν υπάρχει η απαιτούμενη άδεια για την κατασκευή του ταμιευτήρα, η απάντηση της Δ/νσης Τεχνικών Υπηρεσιών της Περιφέρειας, ήταν αρνητική. ‒Δεν μας ζητήθηκε ποτέ.
Να σημειωθεί πως στον προβλεπόμενο αναδασμό έχουν συμπεριλάβει και τον κάμπο του Νεοχωρίου που πριν λίγα χρόνια έγινε ο αναδασμός.
Στο αίτημα του υπενοικιαζόμενου ιδιοκτήτη (02.03.21) για διευκόλυνση της καλλιεργήσιμης γης, να γίνει χρήση του αντλιοστασίου για άντληση σε περίπτωση υπερχείλισης των υδάτων του ταμιευτήρα με επιβάρυνση του κόστους προς τη ΔΕΗ από τον ίδιο, η απάντησή τους αρνητική
Το Σεπτέμβριο του 2024 η Δ/νση Εγγείων Βελτιώσεων κυκλοφόρησε επιστολή για τη δημιουργία τοπικής ΤΟΕΒ με σκοπό την παραλαβή του συγκεκριμένου έργου. Για να μην αποβεί άκαρπη για δεύτερη φορά η προσπάθειά τους (είχε επαναληφθεί το 2023), πλησίασαν αρκετούς ιδιοκτήτες να τους μεταπείσουν ώστε η Γεν. Συνέλευση να έχει την απαιτούμενη απαρτία για την παραλαβή ενός ανύπαρκτου έργου, αφού ο αναδασμός δεν έχει ολοκληρωθεί. Σκοπός τους να απαλλαγούν των ευθυνών τους από ένα έργο που ξεκίνησε το 2012 με τις πιο εβίωνες προοπτικές, δαπανήθηκαν πάνω από 8 εκ. ευρώ.
Άραγε θα αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους;
Αφού απέτυχε και αυτή η προσπάθειά τους, ξεκινούν τώρα παντοιοτρόπως να πείσουν τους ιδιοκτήτες με προσωπικές επαφές μέσω Περιφερειακών Συμβούλων της Περιφέρειας.
Και εδώ αποκαλύπτεται το πραγματικό τους πρόσωπο. Σε συνάντηση Περιφερειακού Συμβούλου της συμπολίτευσης με ιδιοκτήτη, η πρότασή του ήταν η παρακάτω:
‒Δεν υπάρχουν χρήματα για να ολοκληρωθούν οι υπολειπόμενες εργασίες του συγκεκριμένου έργου και ότι θα πρέπει μεταξύ σας να βρείτε λύση με τη δημιουργία ΤΟΕΒ (χωρίς βέβαια καμία δέσμευση έναντι των (ιδιοκτητών) με έναν από τους τρεις όρους που αναφέραμε).. Που πήγαν άραγε τα συγκεκριμένα κονδύλια για την ολοκλήρωση του συγκεκριμένου έργου;
Δεν θα ανεχθούμε άλλη κοροϊδία.
Join the Conversation