Επιστολή προς την Περιφέρεια Ηπείρου για το υδροηλεκτρικό φράγμα Καλαμά

Καταθέτουμε Γραπτές Απόψεις για την «ΜΠΕ ΥΗΕ Καλαμάς», διαμαρτυρόμενοι έντονα και καταγγέλλοντας την παράνομη και απαράδεκτη διαδικασία που ακολούθησε η Περιφέρεια Ηπείρου στη δημοσιοποίηση της ΜΠΕ και της...

Η ΜΠΕ δεν εξετάζει, όπως απαιτείται, τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και έτσι με ατεκμηρίωτες γενικές κριτικές εκτιμήσεις και όχι ποσοτικoποιημένες παραμέτρους καταλήγει σε προτάσεις περιβαλλοντικών όρων, που διόλου δεν διασφαλίζουν το περιβάλλον και που για τα κύρια στοιχεία ενδιαφέροντος δεν μπορούν να είναι βάση ουσιαστικής αξιολόγησης στην φάση λειτουργίας της εγκατάστασης.
Επόμενα η ΜΠΕ είναι άστοχη, ανεπαρκής και προσχηματικού χαρακτήρα.
Εντάσσεται έτσι στην κεντρική επιλογή του προωθούμενου έργου για τυχοδιωκτική εκμετάλλευση των πόρων, προκειμένου να επιτευχθεί το μέγιστο κέρδος για την επένδυση, με το περιβαλλοντικό κόστος, θετικό και αποθετικό, να μετακυλίεται στην τοπική κοινωνία.
Όπως λοιπόν σχεδιάζεται και περιγράφεται το έργο δεν είναι αποδεκτό και η άποψη όσων υπογράφουμε είναι να μην αδειοδοτηθεί η υλοποίηση του.

 

Αποδοχή θα μπορέσει να έχει έργο που θα ικανοποιεί τις εξής προϋποθέσεις :
• Χωροθέτηση και σχεδιασμός στα πλαίσια συνολικής θεώρησης του Καλαμά που θα καθορίζει το σύνολο των επιτρεπτών έργων και τις θέσεις τους και τα χαρακτηριστικά τους, ώστε να εκτιμώνται οι αθροιστικές και συνεργιστικές επιπτώσεις τους
• Εξασφάλιση φυσικής συνεχούς παροχής τουλάχιστον 3 κβμ/δευτ. στην φυσική κοίτη του ποταμού, χωρίς καμιά παρέμβαση στα νερά αυτά
• Αντιμετώπιση των επιπτώσεων στους ταμιευτήρες/περιοχές κατάκλυσης από το ρυπαντικό φορτίο του Καλαμά
• Ειδική μελέτη και μέτρα για τα φερτά υλικά και την βίδρα, με θεσμοθέτηση όρων στην ΕΠΟ
• Συναίνεση της τοπικής κοινωνίας και εξασφάλιση ουσιαστικού δημοσίου οφέλους

Συνοπτικά παρουσιασμένα τα κύρια σημεία κριτικής και διαφωνίας με την ΜΠΕ είναι τα εξής:

• Δεν γίνεται συνολική θεώρηση του ποτάμιου οικοσυστήματος σε όλο το μήκος του και δεν εξετάζεται η αθροιστική επίδραση των υπαρχόντων και σχεδιαζόμενων ΥΗΕ στον ποταμό και η ΜΠΕ ούτε καν εξετάζει ή παρουσιάζει την εμπειρία από το ΥΗΕ Ραγίου. Επιπρόσθετα δεν εξετάζεται η σχέση και αλληλεξάρτηση του φράγματος αυτού με το ΥΗΕ Ραγίου, όσον αφορά τα πλημμυρικά φαινόμενα και τις άλλες επιπτώσεις στην περιοχή των αρδευτικών έργων Νεραϊδας, Σκάλας Φιλιατών, Ρίζιανης-Κορύτιανης, Βρυσέλλας και Παραποτάμου. H υδραυλική θεώρηση των επιφανειακών νερών με αντιλήψεις του 1940 και 1950 είναι απαράδεκτη. Ο κίνδυνος να γίνει ο Καλαμάς, σειρά συνδεόμενων λεκάνων / ταμιευτήρων, χωρίς ζωή και – επιπλέον – να μην αξιοποιηθούν τελικά οι πιο πρόσφορες θέσεις για ΥΗΕ, είναι προφανής.
• Καμιά επίπτωση δεν ποσοτικοποιείται και έτσι, η προώθηση της «σαλαμοποιημένης» αδειοδότησης έργων, με βάση εκτιμήσεις γενικού χαρακτήρα (π.χ. «θα έχει μικρές επιπτώσεις» ή «οι επιπτώσεις θα είναι αναστρέψιμες» κλπ.), δεν παρέχει  βάση για τον έλεγχο της λειτουργίας και διόλου δεν προστατεύει το περιβάλλον.
• Δεν εξετάζεται η μεταβολή του μικροκλίματος της περιοχής και οι επιπτώσεις της εμφάνισης υγρασίας στους ελαιώνες και στις άλλες καλλιέργειες της περιοχής.
• Καμιά αναφορά στις επιπτώσεις από το ρυπαντικό φορτίο του Καλαμά στον ταμιευτήρα / λίμνη κατάκλυσης. Αντίθετα η ΜΠΕ ενυπνιάζεται συνθήκες ιχθυογεννητικού σταθμού!!!
• Τα θέματα της διαχείρισης των φερτών υλικών και της βίδρας παρουσιάζονται σε απαράδεκτα χαμηλό και προσβλητικό για τους πολίτες επίπεδο και απόλυτα ανεπαρκές για την λήψη μέτρων και καθορισμό όρων. Για τα φερτά υλικά η ΜΠΕ επιλέγει την τακτική των διαβεβαιώσεων και των κριτικών εκτιμήσεων, χωρίς κανένα υπολογισμό τεκμηρίωσης και χωρίς δεσμεύσεις συγκεκριμένες και επαρκείς στους όρους της ΕΠΟ. Μάλιστα, ενώ περιγράφεται φιλολογικά μια ειδυλλιακή κατάσταση στην διαχείριση των φερτών, η ΜΠΕ δεν παραλείπει να επισημαίνει ότι ο ταμιευτήρας θα μπαζώνεται κατά το 1/13 του ανά έτος και αυτό βαφτίζεται επαρκής διαχείριση (!).
• Τα προτεινόμενα θυροφράγματα, που είναι το «δόλωμα» της νέας εκδοχής της ΜΠΕ, όπως έχει αποδείξει η εμπειρία από το ΜΗΥΕ Ραγίου θα ανοίγουν κατά το δοκούν και το συμφέρον της Εταιρείας, αφού δεν θα θέλει σε καμιά περίπτωση να έχει απώλειες ενεργειακού φορτίου, οι δε προτεινόμενοι αυτοματισμοί για το άνοιγμά τους είναι βέβαιο ότι θα τίθενται «εκτός ενεργείας» ή θα έχουν μόνιμα βλάβη, όπως έχει δείξει ή εμπειρία άλλων ιδιωτικοποιημένων έργων.
• Δεν εξετάζεται ουσιαστικά ο κίνδυνος πλημμυρών και υποβάθμισης των παρακείμενων γεωργικών εκτάσεων εξαιτίας των φαινομένων του μαιανδρισμού που θα εμφανιστούν μετά τις προσχώσεις.
• Η θνησιμότητα ιχθύων στις τουρμπίνες ούτε σαν αναφορά δεν υπάρχει (ενώ είναι της τάξης του 25%!!!). Απουσιάζει κάθε εκτίμηση του ιχθυοπληθυσμού ανά είδος και η ποσοτική εκτίμηση των επιπτώσεων με αντίστοιχη πρόβλεψη ποσοτικού όρου στην ΕΠΟ, προκειμένου να ελέγχεται η λειτουργία του σταθμού.
• Η παρουσίαση των ιχθυοδιαδρόμων είναι ανεπαρκής χωρίς ποσοτικά στοιχεία με συγκεκριμένη και επαρκή αναφορά ανά είδος. Καμιά αναφορά στην αρνητική διεθνή και ελληνική εμπειρία από ιχθυοδιαδρόμους, αλλά και στην εμπειρία από τον ιχθυοδιάδρομο στο ΥΗΕ Ραγίου!!!
• Οι καταγραφές της ιχθυοπανίδας και παρόχθιας βλάστησης γίνονται για να γίνουν και να λειτουργήσουν ως «φύλλα συκής» και όχι για να είναι επαρκείς και να αξιοποιηθούν συγκεκριμένα και ουσιαστικά
• Ο σχεδιασμός έχει σαν βάση την περίοδο επαναφοράς των 50 ετών ενώ η τρέχουσα εδώ και χρόνια εμπειρία στην περιοχή τεκμηριώνει επανειλημμένη εμφάνιση φαινομένων που αντιστοιχούν σε περίοδο επαναφοράς πλέον των 100 ετών. Η υποεκτίμηση των επιπτώσεων και η πιθανότητα αστοχιών μεγιστοποιούνται
• Το ζήτημα των εδαφικών υλικών και δανειοθαλάμων δεν οριστικοποιείται δεσμευτικά και έτσι η ΜΠΕ και οι προτάσεις της είναι απαράδεκτα ασαφείς.
• Η ΜΠΕ δεν λαμβάνει υπόψη ως όφειλε την υπάρχουσα προγενέστερη μελέτη ενίσχυσης της ύδρευσης του Δήμου Ηγουμενίτσας από την  θέση «Σπυροπηγάδια» του Δ. Δ. Πέντε Εκκλησιών του Δήμου Παραμυθιάς (έργο που είναι ημιτελές και βρίσκεται σε εξέλιξη), που προβλέπει την διέλευση αγωγών από την περιοχή αυτή, με υδροληψία ανάντι του σχεδιαζόμενου ΥΗΕ. Με το σχεδιαζόμενο ΥΗΕ μεγάλο μέρος της προβλεπόμενου για την ολοκλήρωση του έργου αγωγού κατακλύζεται από την δημιουργούμενη λεκάνη ανάντι του φράγματος του Υ.Η.Ε.
• Η χωροθέτηση του σταθμού 20/150 ΚV αφήνεται για προσδιορισμό σε άλλη φάση, εκτός διαδικασιών δημοσιοποίησης, κατάσταση παντελώς απαράδεκτη και παράτυπη.
• Οι παρουσιαζόμενες ως εναλλακτικές λύσεις στην χωροθέτηση είναι παραλλαγές της ίδιας λύσης και όχι πραγματικές εναλλακτικές επιλογές για την επίτευξη του αυτού σκοπού με την αξιοποίηση του ίδιου φυσικού πόρου.
• Η προσέγγιση της υδρολογίας του Καλαμά γίνεται με βάση στοιχεία καταγραφής μεγίστων παροχών και όχι ελαχίστων, με αποτέλεσμα η ΜΠΕ να κινείται στο ζήτημα σε επίπεδο εικονικής πραγματικότητας, με προφανείς επιπτώσεις στην επάρκεια και πληρότητα των σχετιζόμενων εκτιμήσεων οικολογικής σημασίας.
• Δεν εκτιμώνται καθόλου οι επιπτώσεις από την κατασκευή του δικτύου μεταφοράς της ενέργειας (πυλώνες).

Θεωρούμε επιπρόσθετα τέτοιου είδους έργα πρέπει να έχουν δημόσιο χαρακτήρα και να εξασφαλίζουν ουσιαστικό δημόσιο όφελος. (Ενημερωτικά αναφέρουμε ότι από την παραχώρηση του φράγματος Ραγίου σε ιδιώτες και από την  λειτουργία του από αυτούς, πέραν της  σύντομης φάσης κατασκευής, προέκυψε μια μόνον θέση εργασίας και κέρδη για τους ιδιώτες).

Για τους παραπάνω λόγους συνολικά η μελέτη δεν είναι επαρκής και κατάλληλη για την διαδικασία της δημοσιοποίησης, δεν θίγει την ουσία των θεμάτων και έτσι δεν τεκμηριώνει τα συμπεράσματα της. Η δε προτεινόμενη ΕΠΟ στερείται κάθε δυνατότητας ελέγχου της λειτουργίας του έργου και έτσι δεν διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος.

Φώτσης Θωμάς, Χημ. Μηχανικός, Πολύδροσο Θεσ/τίας  44 017 ΒΡΟΣΙΝΑ, τηλ. 2666 0 24374
Αλεξίου Παύλος, Πολ. Μηχανικός,  Γράμμου 1, 46 100 ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ, τηλ. 2665 3 60135
Πασιάκος Μιχάλης, Γραμματέας ΤΟΕΒ Σαγιάδας, 46300 ΦΙΛΙΑΤΕΣ, τηλ.2664 0 51428
Χόβολος Θεόδωρος, Κτηνίατρος, 46 200 ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ, τηλ. 2666 0 22393
Ζώης Μιλτιάδης, Καθηγητής Φυσικός 46100 ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ, τηλ. 2665 0 24295
Πέτσης Τάκης, Καθηγητής Μαθηματικός, 46100 ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ

 

 

In this article

Join the Conversation


error: Content is protected !!