Πριν το 591 ο επίσκοπος, ο κλήρος και ο λαός της Εύροιας, μιας πόλης κοντά στη σημερινή Παραμυθιά, εγκατέλειψαν την πόλη τους, όταν εμφανίστηκαν βάρβαροι, και βρήκαν καταφύγιο από τον επίσκοπο Κερκύρας Αλκίσωνα, ο οποίος τους φιλοξένησε στο κάστρο της Κασσιώπης. Ο Αλκίσων έτσι ανταποκρίθηκε σε σχετική διαταγή του αυτοκράτορος Μαυρικίου και σε σύσταση του αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου. Η σχετική εγκύκλιος επιστολή του αγίου Γρηγορίου πάπα Ρώμης, που εστάλη προς τους επισκόπους του Ανατολικού Ιλλυρικού το Μάιο του 591, μας πληροφορεί ότι ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος είχε εκδώσει διαταγή προς τον ύπαρχο των πραιτωρίων του Ιλλυρικού Ιοβίνο, με την οποία πρόσταζε τους επιχώριους επισκόπους, που βρίσκονταν ακόμη στις έδρες τους, να φιλοξενήσουν τους συναδέλφους τους που είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις πόλεις τους, όταν ήλθαν οι βάρβαροι. Οι κάτοικοι της τοτε Παραμυθιάς ειχαν πάρει μαζί τους έναν πολύτιμο θησαυρό, το ιερό λείψανο του αγίου Δονάτου επισκόπου Ευροίας του Θαυματουργού, το οποίο εναπετέθη στο ναό του αγίου Ιωάννη στο κάστρο της Κασσιόπης, γεγονός που ενέτεινε τις υπερβάσεις του Ευροίας Ιωάννη.
Τότε ο Αλκίσων διαμαρτυρήθηκε στον αυτοκράτορα Μαυρίκιο, ο οποίος ανάθεσε την υπόθεση στον μητροπολίτη Νικοπόλεως Ανδρέα, ως προϊστάμενο της μητροπολιτικής περιφέρειας, στην οποία ανήκε η επισκοπή της Κέρκυρας. Ο Νικοπόλεως Ανδρέας, όπως ήταν φυσικό, δικαίωσε τον Κερκύρας, ενώ δεν είναι σαφές αν ο Ευροίας συμμορφώθηκε. Αργότερα, ο νέος επίσκοπος Ευροίας Ιωάννης, επίσης, αφού εν τω μεταξύ ο παλιός είχε πεθάνει, ανακίνησε το ζήτημα και απέσπασε από το διάδοχο του Μαυρικίου Φωκά διάταγμα που ακύρωνε τη μητροπολιτική απόφαση και αναγνώριζε τη δικαιοδοσία του επί της Κασσιώπης. Ο Αλκίσων, όμως, δεν εγκατέλειψε τον αγώνα του και κατέφυγε στον ανώτατο προϊστάμενό του τον πάπα Ρώμης Γρηγόριο τον Μέγα τον Διάλογο, στου οποίου τη δικαιοδοσία τότε ανήκε, όπως και ολόκληρο το Ανατολικό Ιλλυρικό δηλαδή η σημερινή βαλκανική χερσόνησος πλην της Θράκης. Ο πάπας δεν δυσκολεύτηκε να αναγνωρίσει τα δίκαια του Κερκύρας και έγραψε στον αποκρισάριό του στην Κωνσταντινούπολη διάκονο Βονιφάτιο να προσπαθήσει να πείσει τον αυτοκράτορα να ανακαλέσει το διάταγμα και να αναθέσει την υπόθεση στον ίδιο. Φαίνεται, δε, ότι ο Βονιφάτιος πέτυχε στην αποστολή του γιατί από την τρίτη επιστολή του πάπα μαθαίνουμε ότι πήγαν στην Ρώμη εκπρόσωποι τόσο του Κερκύρας όσο και του Ευροίας. Εκεί συμφωνήθηκε ότι ο Ευροίας θα παρέμενε φιλοξενούμενος στην Κασσιώπη χωρίς, όμως, να προβαίνει σε ενέργειες που θα έθιγαν την κανονική δικαιοδοσία του Κερκύρας και έτσι έληξε το ζήτημα.
Το 1125 οι σταυροφόροι πήραν δια της βίας το λείψανο του Αγίου Δονάτου και το μετέφεραν στην Ιταλία, οποίο και παρέμεινε στην Βενετία στο νησί Μουράνο στο ναό της Παναγίας, όπου και τοποθετήθηκε σε περίλαμπρο βάθρο. Το ιερό λείψανο του Αγίου Δονάτου τιμήθηκε ιδιαίτερα από τους Ιταλούς πιστούς. Μία άλλη εκδοχή αναφέρει πως 1125 ο Ενετός Δόγης Domenico Michelli μετέφερε το ιερό λείψανο στο Ναό της Παναγίας, στο νησί Murano της Βενετίας.
Με τον εντοπισμό του Λειψάνου στην Ιταλία δημιουργήθηκε μια επιτροπή επιστροφής του λειψάνου στην Παραμυθιά και μετά από μεγάλο αγώνα και με την καταλυτική συνεισφορά του Μητροπολίτη Παραμυθιάς κ.κ Τίτου, τμήμα του ιερού λειψάνου επέστρεψε στην Παραμυθιά. Εναποτέθηκε στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δονάτου στην Παραμυθιά.
Μέρος του ιερού λειψάνου έστρεψε στην Παραμυθιά τον Σεπτέμβριο του 2000 με όλη την Θεσπρωτία να υποδέχεται τον Άγιο της στην είσοδο της πόλης, σε μια μέρα που έμεινε χαραγμένη στις μνήμες όλου του κόσμου.
Πλέον έχει ωριμάσει η ιδέα και η ανάγκη είναι επιτακτική: Το Ιερό Σκήνωμα του Αγίου Δονάτου του Θαυματουργού, πρέπει να επιστρέψει στην Παραμυθιά. Ελληνική Εκκλησιά, Φανάρι, Μητρόπολη, Δήμος και λοιποί Φορείς, πρέπει να εργαστούν συλλογικά για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ο Άγιος μας θα το ήθελε…
Join the Conversation