Ο λόγος για τον Μακαριστό Μητροπολίτη Παραμυθιάς Νεόφυτο Κοτζαμανίδη, ο οποίος χοροστάτησε στην Μνημειώδη Δοξολογία της Κυριακής 23ης Φεβρουαρίου 1913 στην Παραμυθιά, μετά την είσοδο στην πόλη του Συνταγματάρχη Ηπίτη.
Στους εφιαλτικούς εκείνους χρόνους (1909) το ποίμνιο του της Παραμυθιάς τον πρόσμενε με μεγάλη αγωνιά, αλλά κι εκείνος είχε μεγάλη συναίσθηση της ευθύνης του. Σε επιστολή του στις 7 Ιουλίου 1909 προς τον Πατριάρχη Ιωακείμ, εξιστορώντας την άφιξη του στην Παραμυθιά, επισημαίνει την απόφαση του να αναλωθεί για την εθνική απόθεση:
« αἳ ἐπισκέψεις ἐξακολουθούσι καὶ σήμερον προσελθόντων καὶ πολλῶν Ὀθωμανῶν, ἐν οἲς ὁ προεξάρχων τῶν ἐνταύθα Γιουσοὺφ Πασάς, ἀντιπρόσωπος τοῦ Ὑποδιοικητοῦ καὶ ἄλλοι κυβερνητικοὶ ὑπάλληλοι. Μετ’ εὐχαριστήσεως δὲ παρετήρησα ὅτι ἐπικρατούσι καλαὶ ἐκατέρωθεν διαθέσεις, αἴτινες καταλλήλως καλλιεργούμεναι δύνανται νὰ ἐπιφέρωσι τὴ ποθητὴν εἰρήνην καὶ ὁμόνοιαν τῶν συνοικούντων ὑπὲρ ὢν συντόμως ἐργασθήσομαι…».
Η εθνική του δράση, γενναιότητα, πίστη και αποφασιστικότητα να πεθάνει για την έννοια του Ελληνισμού, φανερώνεται στην αλληλογραφία του της περιόδου 1909 – 1914, η οποία σώζεται στα αρχεία της Ι. Μητρόπολης Παραμυθίας.
Υπήρξε φωτεινός συνεχιστής της μεγάλης Ιστορίας του δοξασμένου στα χρόνια της Τουρκοκρατίας Κλήρου. Τόλμησε κατά των μπέηδων της Παραμυθιάς και όλης της Θεσπρωτίας, ύψωσε το ανάστημα του στους Διοικητικούς άρχοντες της περιοχής και ιδιαιτέρα στο Βαλη των Ιωαννίνων, πρόταξε τα στήθη του σε πολλούς Τούρκους δολοφόνους και κατήγγειλε καθημερινά στα Πατριαρχεία τα εγκλήματα και τις καταπιέσεις ζητώντας τη βοήθειά τους.
Οι εθνικές του πράξεις δίκαια του προσδίνουν τον χαρακτηρισμό του Εθνομάρτυρα. Εμπέδωσε το εθνικό φρόνημα των Χριστιανών της επαρχίας του, βοήθησε και οργάνωσε την αντίσταση και είχε την τύχη να αποδεχτεί στις 23 Φεβρουαρίου 1913 τους προκρίτους Χριστιανούς, Τούρκους και Εβραίους της Παραμυθίας καθώς και τα Ελληνικά στρατεύματα.
Η μορφή του εξαίρεται και από τους συγχρόνούς του, όπως η Εφημερίδα «Ήπειρος» ἀρ. φύλ. 165 (345) στις 19/03/1914:
«Ἀφίκετο προχθὲς εἰς τὴν πόλιν μας τῆς ρωμαντικὴν πρωτεύουσαν τῆς Αὐτονόμου Πολιτείας ὁ Σεβ. Παραμυθίας ἡγούμενος πλείστων ὁπλιτῶν. Εἶναι ἀληθὲς τὸ λεγόμενον ὅτι αἳ περιστάσεις ἀναδεικνύουσι τὰ μεγάλα ἀναστήματα. Εἶναι ἀληθέστερον ἀκόμη ὅτι αἳ περιστάσεις ξεχωρίζουσι τᾶς φυσιογνωμίας. Ὁ Μητροπολίτης Παραμυθίας ἕως προχθὲς περιωρισμένος εἷς τὸν κύκλον τῶν θρησκευτικῶν τοῦ καθηκόντων εἶχεν ἀφίσει καὶ ἐν ἠθικὸν καὶ ἠρωϊκὸν ἀλλὰ καὶ εὐγενὲς περιθώριον διὰ μίαν ἐνδεχομένην περίπτωσιν. Καὶ ἡ περίστασις δὲν ἐβράδυνε νὰ ἔλθη. Θρησκευτικὸς ἀρχηγὸς Μητροπολίτης Παραμυθίας ἀλλὰ καὶ πολεμιστὴς μὲ αὐταπάρνηση, μὲ ἐνθουσιασμὸν θετικόν. Ἐκ τῆς ἐθνοπρεποὺς του ἀποφάσεως καταδεικνύεται καὶ τὸ παρελθόν του. Οἱ ἄνδρες μας μετὰ θαυμασμοῦ ὑποδέχονται τὸν τίμιον καὶ εὐγενῆ συμπολεμιστὴν των ὅστις μὲ τὸν Σταυρὸν τοῦ Σωτῆρος καὶ τὸ ξίφος τοῦ Διάκου ἔρχεται νὰ ἐνθαρρύνη, νὰ ἐνθουσιάσει τοὺς ἀγωνιζόμενους ὑπὲρ τῆς πατρίδος των καὶ τῆς ὑπάρξεως των, ἀλλὰ καὶ νὰ πολεμήση συνάμα».
H συμβολή του για την πολιτιστική άνοδο της περιοχής του υπήρξε σημαντική. Εργάστηκε με πάθος για την Παιδεία συντελώντας στη λειτουργία πολλών Σχολείων και στην ίδρυση Οικοτροφείων. Με προσωπικές του ενέργειες ιδρυεται και το τοτε Γυμνάσιο Παραμυθίας που τόσα πρόσφερε σε όλη την Θεσπρωτία.
Τον Οκτώβριο του 1924 μετατέθηκε στη I.M. Μητρόπολη Σουφλίου. Από εκεί το 1926 μετατέθηκε στην Ικαρία όπου και εκοιμήθη στις 21 Ιανουαρίου 1931
Join the Conversation