Όλοι σήμερα, μέσα και έξω απ’ την Ελλάδα, παραδέχονται πως η Ήπειρος είναι η πατρίδα των Ευεργετών. Όσο ξερό και άγονο είναι το έδαφός της, τόσο πλούσιο φύτρωσε, και εξακολουθεί ευτυχώς και σήμερα να φυτρώνει, το δέντρο της Ευεργεσίας. Δέντρο που πρόσφερε άφθονους τους καρπούς του, ιδιαίτερα στα χρόνια της πικρής σκλαβιάς.
Με την ιστορική κωμόπολη της Ηπείρου, την Παραμυθιά που υπήρξε, κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας, αξιόλογο, πνευματικό, κέντρο, και απόλαυσε άφθονους τους καρπούς της ευεργεσίας από μικρούς και μεγάλους ευεργέτες, συνδέεται η οικογένεια Μαρούτση που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Κοινότητα της Βενετίας.
Από την Παραμυθιά επίσης ξεκίνησε και ο ιδρυτής του διάσημου διεθνούς οίκου κοσμημάτων και ειδών πολυτελείας “ΒYLGARI”, ο Σωτήριος Βούλγαρης. Όλα ξεκίνησαν από τον παππού του, Κων/νο Βούλγαρη, ένα φτωχό αργυροχόο, με καταγωγή από το χωριό Καλαρρύτες στην ορεινή Πίνδο, που πουλούσε τις εκπληκτικές του δημιουργίες, ως πλανόδιος, στην ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου. Ο πατέρας του Γεώργιος παντρεύτηκε την Ελένη Στρουγγάρη στην Παραμυθιά, απέκτησε 11 παιδιά, από τα οποία επέζησε μόνο ο Σωτήριος. Εκείνη την εποχή η Ήπειρος τελούσε υπό Οθωμανική κατοχή. Τούρκοι και Χριστιανοί αποφάσισαν να ισοπεδώσουν την Παραμυθιά και να την ξαναχτίσουν από την αρχή. Το μαγαζί της οικογένειας Βούλγαρη παραδόθηκε στις φλόγες. Στο μεταξύ ο Σωτήριος μεγάλωσε και γίνεται ο στυλοβάτης της οικογενειακής επιχείρησης. Αυτός ήταν το μέλλον της δυναστείας που έφτιαξε το διάσημο αυτό οίκο κοσμημάτων. Από την Παραμυθιά εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα, πρώτο σταθμό εξέλιξης στην πορεία του. Επόμενος σταθμός η Νάπολη της Ιταλίας, όπου ίδρυσε και το πρώτο κατάστημα. Οι ληστείες όμως στην περιοχή τον ανάγκασαν να μετακομίσει στη Ρώμη, στην οποία, ύστερα από πολλές περιπέτειες, άρχισε η λαμπρή του σταδιοδρομία.
Η επιτυχία του ήταν αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς. Από τις πέντε το πρωί ως αργά τη νύχτα, δούλευε το ασήμι. Οι δουλειές του προοδεύουν και ο Σωτήριος καλεί στη Ρώμη συμπατριώτες του από την Ελλάδα, για να στηρίξουν την επιχείρησή του. Ανοίγει καινούριο κατάστημα στην οδό Via dei Condotti, στο οποίο πουλάει ασημικά, αντίκες, σπάνια αντικείμενα και κοσμήματα. Στο μεταξύ ιδρύει υποκαταστήματα σε αρκετές πόλεις της Ιταλίας και προσελκύει, με τα πολύτιμα αντικείμενα, μια πελατεία από πλούσιους, αριστοκράτες και ξένους. Στις αρχές του 20ου αιώνα, μαθαίνει τα μυστικά του επαγγέλματος στους δυο γιους του, τον Κωνσταντίνο και το Γεώργιο, που ασχολούνται κυρίως με το εμπόριο παλιών ασημικών και κοσμημάτων.
Ο Σωτήριος Βούλγαρης παρέμεινε σε όλη του τη ζωή ένας γνήσιος Έλληνας, και διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του την πίστη των πατέρων του. Ζήτησε, λίγο πριν από το θάνατό του, να ενταφιαστεί στο περίφημο “κοιμητήριο των Ξένων” ή “Κοιμητήριο των Καλλιτεχνών” της Ρώμης, ένα από τα ωραιότερα και πιο υποβλητικά νεκροταφεία στον κόσμο.
Ζήτησε επίσης πάνω στον τάφο του να γραφεί το όνομά του στα Ελληνικά, όπως διαπιστώσαμε κατά την επίσκεψή μας στο κοιμητήριο.
Μετά το θάνατό του, το 1932, αναλαμβάνουν τον οίκο οι δυο γιοι του, Γεώργιος και Κων/νος. Στη συνέχεια ο Οίκος BVLGARI βρέθηκε στα χέρια της τρίτης γενιάς που την απαρτίζουν τα παιδιά του Κωνσταντίνου και του Γεώργιου, με πρόεδρο τον Πάολο – γιο του Γεώργιου, αντιπρόεδρο τον αδελφό του Νικόλα και γενικό διευθυντή τον Φραντσέσκο Τράπανι, γιο της Λία Μπούλγκαρι, αδελφής του Πάολο και του Νικόλα.
Και η τρίτη γενιά φρόντισε, με διαλεχτούς σχεδιαστές και τεχνίτες, να έχουν οι δημιουργίες τους τη σφραγίδα της οικογενειακής παράδοσης. Οι ίδιοι θεωρούνται από τους καλύτερους κοσμηματοποιούς του κόσμου. Έτσι, σε συνδυασμό με το επιχειρηματικό δαιμόνιο το οποίο πέρασε από τον παππού Σωτήριο στα παιδιά Κωνσταντίνο και Γεώργιο, και από αυτά στα εγγόνια Πάολο και Νικόλα, ο Οίκος BVLGARI θεωρείται σήμερα πραγματικός κολοσσός στο είδος του, διαθέτει περισσότερα από 230 καταστήματα σε ολόκληρο τον κόσμο και έχει αναδειχτεί σε ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα στον τομέα των ειδών πολυτελείας.
Αξιοσημείωτο επίσης για την Ήπειρο, ιδιαίτερα δε για την Παραμυθιά, είναι το γεγονός ότι, αμέσως μετά το θάνατο του Σωτήριου Βούλγαρη, το 1932, τα παιδιά του, Κωνσταντίνος και Γεώργιος, στη μνήμη του πατέρα τους, ο οποίος γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Παραμυθιά, ανέλαβαν να κτίσουν στην Παραμυθιά το περίφημο Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς, ένα πραγματικό πέτρινο αριστούργημα, που στοίχισε τεράστια ποσά εκείνη την εποχή, και ήταν το τελειότερο εκπαιδευτικό συγκρότημα της Ηπείρου. Στην ανατολική πλευρά του κτιρίου υπάρχει, και σήμερα, εντειχισμένη μαρμάρινη πλάκα, με την επιγραφή: “ΩΚΟΔΟΜΗΘΗ ΕΝ ΕΤΕΙ 1937, ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΗ”. Πρόσφατα μέλη της οικογένειας Βούλγαρη επισκέφθηκαν στην Παραμυθιά τους χώρους που σχετίζονται με τον ιδρυτή του Οίκου Βούλγαρη.
Είναι ιδιαίτερα τιμητικό για μας τους Ηπειρώτες το γεγονός ότι ανάμεσα στις εκλεκτές εκείνες προσωπικότητες του Απόδημου Ελληνισμού που αποτελεί μέχρι σήμερα το πιο ανεκτίμητο εθνικό κεφάλαιο, πρωτοπόροι και πρωταγωνιστές υπήρξαν οι Ηπειρώτες Έμποροι – Ευεργέτες και Δάσκαλοι του Γένους.
Χάρη σ’ αυτά τα πιο εκλεκτά του Λαού μας, η Ήπειρος, η πανάρχαια αυτή του Ελληνισμού κοιτίδα, υπήρξε η Ακρόπολη, το ιερό βήμα, όπου ο Ελληνισμός μπόρεσε, ως άρτον προθέσεως, να διαφυλάξει μέσα στον εξοντωτικό κατακλυσμό των βάρβαρων επιδρομών και κατακτήσεων, την κιβωτό της εθνικής του αυτοσυνειδησίας. Ταύτισε έτσι την Εύανδρο Ήπειρο με το πιο γνήσιο κομμάτι της Ελληνικής γης και ανάγκασε το δημιουργό της Ελλάδας των πέντε θαλασσών και των δυο Ηπείρων, τον Ελευθέριο Βενιζέλο, στις πιο κρίσιμες στιγμές για το Έθνος μας, να διακηρύξει: “Αυτοί οι Ηπειρώτες, οι αιώνιοι Έλληνες”.
Μεγάλη ασφαλώς η τιμή, εξίσου όμως βαριά και η ευθύνη. Ευθύνη να νιώσουμε βαθιά μέσα μας το χρέος προς τους μεγάλους Εθνικούς μας Ευεργέτες, και Δασκάλους του Γένους, που αποτελούν μέχρι σήμερα το καύχημα της πατρίδας μας. Ένιωσαν βαθιά μέσα στην ψυχή τους το χρέος τους προς την πατρίδα. Όρισαν με σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο επιθυμούσαν να γίνεται η διοίκηση και η διαχείριση των περιουσιών τους. Η φωνή τους, όπως βγαίνει μέσα απ’ τις διαθήκες τους, μετουσιώνεται σε πολυδάκρυτη και πολυπλάνητη ικεσία· υψώνεται σε μάθημα αυστηρό και δεν μπορούμε να του ξεφύγουμε. Γίνεται κραυγή και χρέος έχουμε να την ακούσουμε.
